Để có được năng lực ấy, người giáo viên bên cạnh kiến thức chuyên môn, cần tự học hỏi, rút ra những cách ứng xử tối ưu về các tình huống sư phạm đa dạng nảy sinh trong thực tiễn, đồng thời rất cần thiết kế thừa, tiếp thu những kinh nghiệm đã được tổng kết của thế hệ thầy cô giáo đi trước.

Với mong muốn cùng với các thầy, cô giáo và những người đã, đang, sẽ công tác trong ngành giáo dục xây dựng, phát triển nét đẹp trong ứng xử các tình huống sư phạm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xuất bản cuốn sách 99 tình huống sư phạm và những giải pháp ứng xử do các tác giả: NGƯT Ngô Trần Ái (chủ biên), Nguyễn Xuân Đức, Trần Quốc Toàn biên soạn.

Cuốn sách 208 trang, khổ 14 x 20cm, gồm 3 phần chính:

- Phần I: 99 tình huống sư phạm (trong đó có 72 tình huống đã có những giải pháp ứng xử để bạn đọc tham khảo và 27 tình huống đang chờ người ứng xử).

- Phần II: Những giải pháp ứng xử được số đông lựa chọn và ý kiến kèm theo

- Phần III: Dư luận và kiến nghị

Như tên gọi, cuốn sách tập hợp 99 tình huống sư phạm được tuyển chọn từ chuyên mục Ứng xử sư phạm của tạp chí Thế giới mới. Đó là những tình huống sư phạm điển hình từ thực tiễn giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông đến giáo dục đại học. Cách thể hiện sinh động bằng các "bài tập tình huống" cùng những phương án xử lí khác nhau đã làm cho cuốn sách có sức hấp dẫn, cuốn hút ngay từ những dòng đầu tiên, gợi mở để người đọc tự suy nghĩ và lựa chọn phương án xử lí tối ưu.

99 tình huống sư phạm là 99 thử thách mà người giáo viên phải vượt qua, nhưng phải đúng với những nguyên lí giáo dục, nguyên tắc sư phạm, sát với tình hình thực tế và có hiệu quả cao. Đó là thử thách do khác biệt văn hóa khi giáo viên miền xuôi lên miền núi dạy học (Lâm lí), là những cuộc "lật đổ âm thầm" khi học sinh không hài lòng với giáo viên (Đổi thầy), là những lúng túng, ngại ngùng khi giải thích những thắc mắc liên quan đến giới tính (Cặp tuyết lê, Lá thư nhặt được), là những "chuyên gia tâm lí" khi tư vấn cho học sinh những vấn đề mà các em mặc cảm (Câu nói thay đổi đời tôi, Nước vũng trong lớp, Phóng máy bay trong lớp); hay thậm chí cả những lúc phải đối mặt với sự đố kị, ghen ghét của các đồng nghiệp (Đối thủ sau tay lái). Nhưng có lẽ kịch tính nhất là các tình huống giáo viên phải đối mặt với những vấn đề thời sự học đường như ma túy, bạo lực trong nhà trường (Bài toán nhiều người cùng giải, Côn đồ, Bạo lực học đường, Tình trạng khẩn cấp), bệnh thành tích (Khó xử đầu năm, Chuyện lạ có thật, Phạt hay không), học lệch (Điều ước, Chọc tức cô giáo) hoặc khi giáo viên phải đối mặt cả với sự nguy hiểm đến tính mạng của mình (Mũi súng hướng lên bục giảng) v.v... 99 tình huống cũng xuất phát từ những không gian khác nhau: từ Lai Châu với những học sinh người Thái (Lâm lí) đến Đồng Tháp Mười với "cô giáo Bạch Tuyết" (Chú lùn), đến tận nước Đức xa xôi với những người Việt xa xứ ("Tôi yêu tiếng nước tôi")... và xuất phát từ những thời gian khác nhau: từ giữa thế kỉ trước ở một trường Tiểu học miền Trung heo hút (Điểm số) đến đầu thế kỉ XXI ở TP. Hồ Chí Minh sầm uất, náo nhiệt (Câu chuyện ngoài lớp học) v.v...

Mỗi tình huống sư phạm, các tác giả đều đưa ra 3 cách ứng xử, trong đó bao giờ cũng có một ứng xử chứa đựng sự đồng cảm, vị tha đối với học sinh (những ứng xử được số đông lựa chọn). Những định hướng ứng xử này không chỉ đạt được hiệu quả nhất định về giáo dục đối với tình huống cụ thể đó mà còn hướng tới sự hình thành nhân cách cho học sinh, thiết lập được mối quan hệ bền chặt hơn giữa thầy và trò.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trân trọng giới thiệu cuốn sách 99 tình huống sư phạm và những giải pháp ứng xử tới bạn đọc.

Nguyễn Trang Ngân