Khởi đầu từ các công trình nghiên cứu chuyên sâu của Tony Buzan, nhà bác học hàng đầu thế giới về não bộ và phương pháp học tập, Bản đồ tư duy được mệnh danh là "công cụ đa năng của não bộ", hiện đang được hơn 250 triệu người trên thế giới ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực (đặc biệt là giáo dục và kinh doanh) để thay đổi cách quản lí, ghi chú, tư duy và cách giải quyết những vấn đề cụ thể…

Một cách chung nhất, BĐTD là công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó như một kĩ thuật hình hoạ kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não, giúp con người khai thác tiềm năng vô tận của bộ não thông qua việc tạo lập các mạng lưới liên tưởng tư duy theo nguyên tắc “ý này gọi ý kia” của bộ não. Buzan giải thích: “Trí nhớ đều dựa trên hình ảnh và sự liên kết. Mọi người không phụ thuộc lứa tuổi, giới tính đều có khả năng này nên mỗi người đều có một bản đồ của riêng mình. Bản đồ đó giúp ích cho mỗi người, cho công việc, cuộc sống và xã hội”. Trong giáo dục, chúng ta có thể vận dụng BĐTD để giúp học sinh rèn luyện phương pháp học tập tích cực, giúp giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, giúp cán bộ quản lí giáo dục có cái nhìn tổng quát trong việc lập kế hoạch công tác…

Nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu tìm hiểu về BĐTD và những ứng dụng của BĐTD trong dạy học, vừa qua Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã xuất bản cuốn sách Thiết kế bản đồ tư duy dạy – học môn Toán của TS. Trần Đình Châu và TS. Đặng Thị Thu Thuỷ. Là tổng hợp kết quả nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy, bồi dưỡng của hai tác giả, cuốn sách đáp ứng đúng tinh thần của khoa học giáo dục: nghiên cứu sâu sắc, kĩ lưỡng và phổ biến đơn giản, rõ ràng. Về nội dung, sách gồm hai phần chính:

Phần Một: giới thiệu một số vấn đề chung, bao gồm vai trò của BĐTD trong dạy học; cách thiết kế BĐTD bằng các phần mềm Buzan’s iMindMap, ConceptDraw MINDMAP 5 Professional trên máy vi tính và bằng cách vẽ tay trên bảng phụ, giấy, bìa,…; cách tổ chức hoạt động dạy học với BĐTD khi dạy kién thức mới, khi ôn tập, củng cố kiến thức...

Phần Hai: giới thiệu một số BĐTD được thiết kế theo chương trình, sách giáo khoa toán phổ thông từ lớp 6 đến lớp 12 để giáo viên và học sinh tham khảo. Trên cơ sở này, những học sinh khá giỏi có thể đề xuất những bài toán hay, phát triển ý tưởng mới bằng cách vẽ thêm nhánh vào BĐTD hoặc tự vẽ những BĐTD theo cách ghi nhớ riêng của mình, hình thành cơ sở bước đầu giúp các em tập nghiên cứu khoa học.

Với những nội dung phong phú, thiết thực được trình bày mạch lạc, hấp dẫn, dế hiểu, cuốn sách là tài liệu tham khảo cần thiết cho giáo viên, sinh viên sư phạm và các em học sinh trung học tiếp cận một phương pháp dạy học hiệu quả, hiện đại. Cuốn sách cũng giúp các bậc phụ huynh công cụ mới để kiểm tra kiến thức của con em mình trong học tập, ôn tập môn toán và tư vấn cách học các môn học khác trong chương trình giáo dục phổ thông.

Tại buổi giao lưu với khán thính giả Việt Nam tháng 4/2007, Tony Buzan đã phát biểu: “Bộ não con người khắp các nước đều giống nhau, chỉ khác nhau về văn hóa. Cái khác của bạn trẻ Việt Nam là tinh thần học hỏi, chịu khó suy nghĩ giải quyết những vấn đề khó. Tôi tin việc ứng dụng bản đồ tư duy sẽ giúp đất nước các bạn phát triển hơn nữa”. Hi vọng những “bức tranh kiến thức – hội hoạ” trong cuốn sách Thiết kế bản đồ tư duy dạy – học môn Toán sẽ giúp học sinh học tập môn Toán một cách tích cực, hào hứng, góp phần cùng nhà trường thiết thực triển khai nội dung dạy học có hiệu quả - nội dung quan trọng nhất của phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực” mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang phát động hiện nay.

Hương Sơn