NXBGDVN- Cuốn sách Triết lí giáo dục Montessori – Những vận dụng vào giáo dục mầm non ở Việt Nam giúp giáo viên và phụ huynh hiểu rõ phương pháp Montessori, từ triết lí cốt lõi đến cách áp dụng thực tiễn trong giáo dục mầm non tại Việt Nam.

Triết lí giáo dục Montessori là phương pháp giáo dục do bác sĩ và nhà giáo dục người Ý Maria Montessori phát triển, với trọng tâm là tôn trọng sự phát triển tự nhiên và cá nhân hóa của từng đứa trẻ. Phương pháp này khuyến khích trẻ học thông qua trải nghiệm và khám phá môi trường xung quanh, với vai trò hướng dẫn nhẹ nhàng từ người lớn. Nhằm giúp các nhà giáo dục, phụ huynh và cộng đồng hiểu rõ hơn về Maria Montessori và triết lý giáo dục của bà, NXBGDVN đã cho ra mắt cuốn sách "Triết lí giáo dục Montessori - Những vận dụng vào giáo dục mầm non ở Việt Nam" của tác giả Trần Thị Thương Hiền.

Maria Montessori, người đã dành trọn cuộc đời nghiên cứu về trẻ em, đã khám phá những điều kỳ diệu mà đôi khi ngay cả người lớn cũng có thể lãng quên. Là một nữ bác sĩ, bà đã tập trung nghiên cứu về trẻ em chậm phát triển trí tuệ, tâm thần và trẻ gặp khó khăn về chức năng. Để đáp ứng nhu cầu công việc, bà còn nghiên cứu thêm về giáo dục học, nhân học và nghiệp vụ sư phạm. Năm 1906, Tiến sĩ Maria Montessori, một nhà khoa học, bác sĩ và nhà giáo dục người Ý, được mời đảm nhận việc chăm sóc trẻ em tại khu vực nghèo San Lorenzo (Rome). Tại đây, bà tiếp xúc với nhiều trẻ em thiệt thòi, thiếu điều kiện học tập và chăm sóc. Nhờ vào kinh nghiệm quan sát khoa học từ công việc trước đó, bà mong muốn xây dựng một môi trường giúp trẻ em phát triển bình thường như những đứa trẻ khác. Vào ngày 6/1/1907, bà mở lớp học đầu tiên mang tên Casa dei Bambini (Ngôi nhà trẻ thơ), đón nhận trẻ từ 2 đến 7 tuổi. Mặc dù khởi đầu khiêm tốn, lớp học này nhanh chóng gây được sự chú ý nhờ những tiến bộ vượt bậc của các trẻ. Montessori nhận thấy rằng trẻ em yêu thích sự trật tự, thích làm việc, tự lập và có khả năng tự học rất cao. Bà đã thiết kế những giáo cụ đặc biệt và xây dựng môi trường học tập thân thiện, tôn trọng nhịp phát triển tự nhiên của trẻ - yếu tố cốt lõi trong phương pháp Montessori.

Sau thành công ban đầu, bà tiếp tục mở thêm nhiều lớp Casa tại San Lorenzo, Milan và các khu vực khác từ năm 1907 đến 1908. Phương pháp Montessori nhanh chóng gây tiếng vang tại Ý, thu hút sự quan tâm từ nhiều nhà giáo dục và chính phủ nước ngoài, đặc biệt sau khi cuốn sách Phương pháp Montessori ra đời. Sau hơn 100 năm tồn tại và phát triển, giáo dục Montessori đã lan tỏa rộng rãi ở nhiều quốc gia như Ý, Mỹ, Anh, Úc, Trung Quốc... và ngày càng có chỗ đứng vững chắc trong hệ thống giáo dục toàn cầu.

Maria Montessori đã phát hiện ra những khuynh hướng của con người mà từ khi sinh ra cho đến khi chết đi, ít thay đổi và rất riêng biệt đối với từng cá nhân, như sự tập trung, sự lặp lại, tính chính xác, tự hoàn thiện, lao động… từ đó bà đã xây dựng môi trường phát triển cho trẻ em sao cho phù hợp. Trong quá trình nghiên cứu, Maria Montessori nhận thấy con người trải qua bốn giai đoạn phát triển: mầm non, thiếu nhi, thiếu niên và trưởng thành từ 0 đến 24 tuổi, mà bà gọi là sơ đồ “Nhịp điệu kiến tạo cuộc sống”. Mỗi giai đoạn đều có sự phát triển về thể chất và tâm lí riêng biệt. Từ đó, bà phát hiện rằng trẻ em có một nhu cầu bẩm sinh rất mạnh mẽ về việc khám phá thế giới xung quanh và phát triển thông qua các hoạt động chủ động. Trẻ em không phải là những sinh vật thụ động mà là những "nhà nghiên cứu" luôn tìm kiếm cơ hội để học hỏi. Vì vậy, môi trường học tập cần phải được thiết kế sao cho trẻ có thể tự do lựa chọn và tham gia vào những hoạt động phù hợp với nhu cầu và sở thích của mình. Montessori đã phát triển một hệ thống giáo dục với các vật liệu học tập đặc biệt, cho phép trẻ thực hành và học hỏi thông qua cảm nhận và trải nghiệm thực tế thay vì chỉ đơn giản là tiếp thu kiến thức từ sách vở.

Theo Montessori, vai trò của người lớn trong giáo dục là rất quan trọng nhưng không nên can thiệp quá sâu vào quá trình học hỏi của trẻ. Người lớn cần là người hướng dẫn, tạo ra môi trường học tập thích hợp và cung cấp sự hỗ trợ khi cần thiết. Montessori cũng nhấn mạnh rằng người lớn phải tôn trọng sự độc lập của trẻ, không áp đặt ý chí hay kỳ vọng quá mức. Bà khuyến khích người lớn hãy lắng nghe và quan sát trẻ để hiểu rõ nhu cầu thực sự của trẻ và từ đó điều chỉnh phương pháp giáo dục sao cho phù hợp. Những phát hiện của Montessori đã làm thay đổi quan điểm về giáo dục, coi trẻ em là những cá thể độc lập có quyền tự quyết định và phát triển theo cách riêng của mình. Điều này đã tạo ra một di sản giáo dục sâu sắc, giúp trẻ phát triển toàn diện về trí tuệ, xã hội và cảm xúc.

Tại Việt Nam, triết lí giáo dục Montessori đã xuất hiện từ năm 1940 nhưng chỉ thực sự phát triển mạnh mẽ từ năm 2000. Triết lý giáo dục Montessori có nhiều điểm tương đồng với mục tiêu của Chương trình Giáo dục mầm non ở Việt Nam, vì vậy phương pháp này ngày càng trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong các cơ sở giáo dục mầm non.

Có thể nói, biết đến triết lí giáo dục Montessori giống như việc mở ra một cánh cửa mới để giáo viên, phụ huynh, các nhà quản lí giáo dục đến gần hơn với thế giới huyền bí và đầy sắc màu của trẻ.

Cuốn sách "Triết lí giáo dục Montessori - Những vận dụng vào giáo dục mầm non ở Việt Nam" là kết quả của quá trình nghiên cứu, trải nghiệm và đúc kết thực tiễn của tác giả. Đây là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Maria Montessori, giá trị của phương pháp giáo dục mà bà đã dày công xây dựng và quan trọng nhất là nhận thấy sự phù hợp của Montessori trong bối cảnh giáo dục Việt Nam ngày nay.

Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ phần Sách Dân tộc
Địa chỉ: 187B Giảng Võ, Cát Linh, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 038 338 0668
Website: https://sachdantoc.com.vn

Kim Ngọc